Gilaburu

Fotoğraf: Türk Patent Enstitüsü

Gilaburu (viburnum opulus), kırmızı renkli, nohut büyüklüğünde meyve veren bir ağaç türüdür. Daha çok İç Anadolu bölgesinde yetiştirilmektedir. Irmak kenarlarında ve suyun bol olduğu yerlerde yetiştirilir. Gemerek gilaburusu bahçelerde yetiştirildiği gibi dere kenarlarında da yabani formları bulunmaktadır.

Gemerek gilaburusu etli, sulu, ince kabuklu ve iri tanelidir ve bölgedeki gilaburu ağaçlarının verimi yüksektir. Gemerek gilaburusu ağaçları bazen bir çalı görünümünde, boyu 4 metreye kadar ulaşan küçük bir ağaçtır. Ağaç başına meyve verimliliği yaklaşık 8,4 – 10 kg’dır. Dikimden 3 yıl sonra meyve vermeye başlar. Derin sürgünleri nedeniyle 300 yıla kadar yaşayabilir. Yaz sonunda küresel şekilde demet halinde meyveleri oluşur. Her demet yaklaşık 30-40 meyve barındırır. Meyve suyu verimliliği % 43 civarındadır.

Gemerek yöresine has hafif alkali toprak yapısı ve yetiştirildiği bölgenin yaklaşık denizden 1200 metre yükseklikte ve dağlarla çevrili bir arazide olması Gemerek gilaburusunun kendine has karakteristik özellikler kazanmasında etkili olmuştur. Gemerek bölgesinin karasal iklim etkisinde olmasına rağmen, dağların arasında, dar ve uzun vadiler oluşturarak akan ve daha sonra Kızılırmak nehriyle birleşen dere ve çayların oluşturduğu mikro klima sonucu, bölgesel iklimin yumuşaması ve bölgenin su kaynakları yönünden zengin olması, bu meyvenin yetişmesi için ideal ortamı oluşturmuştur.

Fotoğraf: NTV

Özellikle böbrek taşı rahatsızlığına karşı etkili olduğu bilimsel olarak ispatlanan gilaburu için Gemerek Kaymakamlığı tarafından 30.10.2013 tarihinde Türk Patent Enstitüsü’ne coğrafi işaret başvurusunda bulunulmuş, 27.05.2016 tarihinde de coğrafi tescil işareti verildiğine dair karar Resmî Gazete’de yayınlanmıştır. Sivas’ın coğrafi işarete sahip en önemli değerlerinden biridir.

Bir cevap yazın